Hans Lucas, ecoloog: ‘’Hier ontstaat een nieuw uniek stukje Westland’’
Wat veel mensen niet weten is dat duingebied Solleveld, het gebied waar Duinvallei Watergat aan grenst al circa 5.000 jaar oud is. Solleveld wordt wel een stukje Drenthe in het westen genoemd. Het gebied is arm aan voedingsstoffen en kalk. Door de korte afstand van de zee heeft dit invloed op het terrein, met name door de wind en zoutspray. De bodemgesteldheid is bepalend voor de planten die in het gebied groeien. Daarnaast is de invloed van de mens op dit duin zeer groot geweest. Archeologisch is dit gebied daarom zeer waardevol. De ijzertijd ligt - als het ware - op het maaiveld. Honderden jaren geleden waren de planten, grassen en de grondgesteldheid van Duinvallei Watergat gelijk aan het naastgelegen Natura2000 gebied Solleveld. Door de eeuwen heen heeft de mens het gebied voor andere doeleinden zoals tuinbouw ingezet, waardoor een groot deel van de natuurkwaliteit van het gebied verloren is gegaan. Dat willen we graag in ere herstellen.
‘’Het aangrenzende duingebied is circa 5.000 jaar oud’’
Hans Lucas is als ecoloog al decennia betrokken bij de duingebieden rondom het Westland en Den Haag en kent duingebied Solleveld ‘’als z’n broekzak’’. In opdracht van BPD Gebiedsontwikkeling is hij als ecoloog en adviseur betrokken bij de ontwikkeling van de voormalige kassenlocatie aan de Rijnweg. Met de vraag: Maak het gebied ecologisch gezien zo optimaal mogelijk waardoor woningbouw één op één samengaat met de natuur, ging Hans op pad. Met de adviezen van de ecoloog en het basisplan van de stedenbouwkundige is het ontwerp van een nieuw gebied ontstaan: De Nieuwe Duinvallei.
Hans Lucas: ‘’Ik heb onderzoek gedaan naar de bodemgesteldheid van de voormalige kassenlocatie. Daarbij kijk je naar de PH-waarde van het grondwater, die hier afwijkt van het naastgelegen gebied. Maar je kijkt ook naar de vegetatie die er op het eerste gezicht misschien best natuurrijk uitziet. De huidige bodemgrond en de vegetatie in Duinvallei Watergat horen hier eigenlijk niet. Ik heb mijn collega hydroloog uitgenodigd om op basis van zijn bevindingen advies te geven voor het herstel van de hydrologie. De bedoeling is dat het gebied ecologisch gezien weer onderdeel wordt van het duingebied Solleveld en dat het vanuit deze ecologie zo optimaal en robuust mogelijk wordt. Dat realiseren we in de vorm van natuurherstel, waardoor de flora en fauna die hier ooit verjaagd zijn door tuinbouw en van oorsprong horen, weer kunnen (her)leven.
‘’We gebruiken natuurlijke bronnen voor natuurherstel’’
De opzet is om voor het herstel natuurlijke bronnen te gebruiken. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het duineigen voedselarme kwelwater uit het aangrenzende duingebied, waarvan het grondwaterniveau hoger is dan het grondwaterniveau van de locatie. Hierdoor kunnen verschillende natuurlijke biotopen worden hersteld zoals een kwelzone, de strandwal en vochtige duinvalleien. Dit gebiedseigen kwelwater zal zo lang mogelijk in het terrein worden vastgehouden, waardoor de invloed van het voedselrijke polderwater zoveel mogelijk wordt beperkt. Daarnaast heeft het kwelwater een natuurlijk grondwaterniveau. In maart is dat hoog en in september een laag waterniveau. Diverse diersoorten vinden straks weer hun weg weer naar dit gebied. Broedvogels, grote en kleine zoogdieren zoals kikkers, padden en libellensoorten kunnen hierdoor beter leven. We herstellen de oude strandwal en de vochtige duinvalleien die hier van oudsher ooit hebben gelegen. Het duingebied van Monster wordt hiermee een paar hectare groter. Met deze nieuwe oorspronkelijke verbindingen, maken we als het ware een ‘’snelweg’’ voor de dieren langs de kuststrook.
‘Je vindt hier straks broedvogels, grote en kleine zoogdieren zoals kikkers, padden en libellensoorten’’
Door de jaren heen heeft ‘’de mens’’ veel invloed gehad op de ‘verstedelijking’ van het gebied. De oude strandwallen lopen nu bij Solleveld de zee in, maar die komen in De Nieuwe Duinvallei weer terug. Volgens planning zal het totale gebied tussen strandopgang Molenslag en het Schelpenpad worden hersteld. Met in het middengebied een stuk natuur verbonden door bruggetjes, waar je heerlijk avontuurlijk kunt wandelen. Deze natuur is straks ook terug te vinden tussen de compacte woonclusters in De Nieuwe Duinvallei.
Maar hoe?
Om het oude gebied terug te laten keren moeten we eerst de groeiomstandigheden voor de gebiedseigen duinvegetatie creëren. De basis wordt door ons ingericht, de natuur kan daarna zijn gang gaan. Dit gebeurt vanuit de diepere bodem en door de wind. Zaden zijn soms 100 jaar oud en ontwikkelen zich vanzelf in het gebied, zolang de omstandigheden positief zijn. Ook de dieren weten - op natuurlijke wijze - hun weg te vinden. Wanneer er gekozen wordt voor aanplant dan kun je denken aan verschillende soorten struiken en bomen zoals de berk, de wilg, de eik en lijsterbes.
‘’Hier komt straks het duingebied van vroeger weer terug’’
Ik zie op deze plek een parel voor het Westland ontstaan. Het is uniek wat hier gebeurt, dat je tussen strandopgang Molenslag en het pompstation, straks kunt wonen in een nieuw aangelegd duingebied. Er is nagedacht over een bijzondere inpassing van woningbouw in de natuur. Van cultuurlandschap gaan we terug naar strandwal- en duinlandschap. Hier kunnen dieren die gewend zijn te leven in duingebied zich vestigen. Bewoners en bezoekers zijn te gast in het openbare landschap. Honden zijn in het duinlandschap niet toegestaan.
Natuur, mens en dier
Natuur, mens en dier gaan prima samen in dit natuurrijke gebied. Het is ook iets van deze tijd. Binnen het plan is veel ruimte voor de natuur, auto’s gaan ondergronds. Door het natuurherstel wordt het duingebied robuuster, en kunnen flora en fauna zich verder ontwikkelen. De bebouwing vindt vooral plaats aan de randen van De Nieuwe Duinvallei, er zijn royale doorzichten door het landschap richting de Slaperdijk en er wordt een natuurlijke verbinding gecreëerd met het bestaande achterland.
Natuur en woningbouw gaan elkaar versterken
Voor mij is De Nieuwe Duinvallei geslaagd als hier een uniek stukje Westland ontstaat. Waar de natuur en woningbouw elkaar versterken, de natuur zich op bijzondere wijze herstelt en waar mensen kunnen genieten van de natuur. Op dit moment werken we met een schetsplan. De komende jaren moet dit werkelijkheid worden. Ik verheug me nu al op het zien en beleven van het eindresultaat. Dan is mijn droom uitgekomen.